Przerwanki - Stanica Cyranka - Harcerska baza obozowa na Mazurach. - Sztynort

Sztynort - kompleks pałacowo-parkowy

Sztynort to miejscowość położona na malowniczym półwyspie pomiędzy trzema jeziorami: Sztynorckim, Dargin i Kirsajty, powstała w początkach XIV wieku. Wieś Sztynort (z niem. Steinort; stein - kamień, ort - miejsce). Znajduje się tu sporawa przystań oraz popularna wioska żeglarska. T.I.G.A. MARINA Sp. z o.o. (właściciel i administrator portu jachtowego położonego nad Jeziorem Sztynorckim), w bezpośrednim sąsiedztwie jednego z najciekawszych zabytków w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, a mianowicie barokowego pałacu w Sztynorcie.

Zespół pałacowo-parkowy Pałac ten dawniej zamieszkiwała rodzina Lehndorfów - jeden z najstarszych w Prusach Wschodnich rodów szlacheckich. Pojawili się oni w tym regionie jeszcze w czasach krzyżackich około 1422 roku i bardzo szybko stali się niezwykle zamożnym i wpływowym rodem. Pałac Lehndorffów powstawał przez wiele lat. Pierwsza wersja powstała w XVI wieku, kolejna w latach 15541572, jednak zasadniczą część budowy przeprowadziła w latach 16891691 trzecia żona Gerharda Lehndorffa - Maria Eleonora. Powstał wtedy dwukondygnacyjny budynek z charakterystyczną więźbą dachową. Dębowe schody były ozdobą sieni pałacu. Przepiękne wnętrze z dekoracyjnymi kominkami, malowanymi olejno plafonami i przepięknymi sztukateriami tworzyło niepowtarzalny klimat. Przed budynkiem znajdował się dziedziniec z cudownym widokiem na Jezioro Sztynorckie. W północnej części rezydencji znajdował się spory park. W latach 16501680 posadzono słynne sztynorckie dęby. Park okalający pałac był jednym z największych w tamtym okresie. Liczył sobie ponad 18 hektarów. Cały teren był zadbany, ukwiecony, obsadzony wieloma gatunkami drzew. Znajdowały się tam również rzeźby parkowe, natomiast na jednej z polan w 1741 roku powstał zegar słoneczny. W XIX wieku rozbudowano pałac, natomiast w parku powstała neogotycka kaplica i neoklasycystyczna herbaciarnia. Ostateczny kształt pałac uzyskał w latach 18601880. Do końca II wojny światowej był siedzibą rodu Lehndorff-Mgowskich. Ostatni właściciel z tego rodu - Heinrich von Lehndorff został zabity w 1944 za udział w spisku na życie Hitlera.

Sztynort był często odwiedzany przez biskupa Ignacego Krasickiego, który w korespondencji opisał ówczesne życie toczące się wokół pałacu. Listy przepełnione są zachwytem nad urokiem oraz niecodzienną atmosferą tego miejsca. Biskup odwiedzając pewnego razu Heinricha Lehndorffa powiedział: "Kto ma Sztynort, ten posiada Mazury". Sztynort był także odwiedzany przez Zbigniewa Morsztyna. Po wojnie do roku 1983 Sztynort był siedzibą Państwowego Gospodarstwa Rolnego. W roku 1941 znaczna część pałacu została przejęta przez ministerstwo spraw zagranicznych. Cenne dzieła sztuki zaginęły, a dziś pałacyk, wraz z przyległymi budynkami, wymaga solidnego remontu, jednak brak na to środków. Pomimo tego, warto jest go odwiedzić. Z wyjątkiem kilku elementów neogotyckich, całość utrzymana jest w stylu barokowym- forma ta została mu nadana podczas odbudowy ( w XVII został zniszczony przez Tatarów). Całość znajduje się na dziedzińcu, otoczonym przez imponujące budynki gospodarcze. Od 1998 roku właścicielem całego kompleksu Sztynorckiego i pałacu, który w 1979 roku, decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, został wpisany do rejestru zabytków województwa suwalskiego, jest firma T.I.G.A. MARINA. Można tez udać się za rezydencje i przespacerować się po rozległym (18 ha) parku, który, nadal zachowuje dawną regularność. Osią symetrii, biegnącą od pałacu aż do malowniczego kanału, jest aleja wzdłuż której rosną piękne dęby, lipy i dorodne graby. Do pozostałych atrakcji Sztynortu należy dworek łowczego, który niestety również popada w ruinę oraz rezerwat Mokre. Utworzony został nad jeziorem Dragin i można tam obejrzeć las łęgowy z jesionami i wiekowymi dębami szypułkowymi.

Port jachtowy T.I.G.A. MARINA W Sztynorcie znajduje się także znany port jachtowy którego właścicielem jest T.I.G.A. MARINA. Port, położony jest w północnej części Szlaku Wielkich Jezior Mazurskich, do dyspozycji zawijających oddaje 450 stanowisk do cumowania jachtów. Istnieje możliwość wodowania(slip i dźwig) oraz zimowania jachtów. Żeglarze mogą skorzystać z nowoczesnych sanitariatów z umywalkami i prysznicami. Na terenie znajduje się także sklep spożywczy czynny cały sezon i sklep żeglarski - czynny w sezonie.

Tawerna "ZĘZA" Dla żeglarzy największą atrakcją będzie jeden z najbardziej popularnych tawern żeglarskich - "ZĘZA", która mieści się w piwnicach jednego z pałacowych budynków gospodarczych. Jest to prawdziwy lokal z charakterem. Odbywają się tutaj liczne koncerty szantowe, a na co dzień żeglarze goszczący w porcie T.I.G.A. Yacht S.A. spotykają się i śpiewają szanty do samego rana.